ΕΚΚΟΛΠΩΜΑΤΑ ΕΝΤΕΡΟΥ - ΕΚΚΟΛΠΩΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ
ΕΚΚΟΛΠΩΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ
Τα εκκολπώματα είναι προεκβολές που προπίπτουν από το τοίχωμα του εντέρου. Συνήθως παρατηρούνται στα ασθενή σημεία του εντερικού τοιχώματος, που είναι τα σημεία εισόδου των αιμοφόρων αγγείων. Τα εκκολπώματα του παχέος εντέρου δεν αποτελούνται από όλες τις στοιβάδες του τοιχώματος (στερούνται μυικής στοιβάδας) και για το λόγο αυτό καλούνται και ψευδή εκκολπώματα. Ο όρος εκκολπωματική νόσος ή εκκολπωμάτωση αναφέρεται σε ένα φάσμα κλινικών εκδηλώσεων που οφείλονται στην παρουσία εκκολπωμάτων.
Η επίπτωση της εκκολπωμάτωσης αυξάνεται με την ηλικία και έχει βρεθεί ότι στις δυτικές κοινωνίες εκκολπώματα υπάρχουν στο 30% του πληθυσμού στην ηλικία των 60 ετών και στο 60% στις ηλικίες >80 ετών. Η αιτιοπαθογένεια της νόσου σχετίζεται με τις διατροφικές συνήθειες των δυτικών κοινωνιών, όπου η πτώχή κατανάλωση φυτικών ινών, οδηγεί σε σκληρά κόπρανα και αυξημένες ενδοαυλικές πιέσεις στο παχύ έντερο προκειμένου να προωθηθούν. Στο σιγμοειδές κόλον, που είναι και το στενότερο τμήμα του παχέος εντέρου και στο οποίο τα κόπρανα είναι πιο αφυδατωμένα, ασκούνται οι μεγαλύτερες ενδοαυλικές πιέσεις και αυτό εξηγεί τη συχνότερη παρουσία εκκολπωμάτων σε αυτό το σημείο (50%). Το κατιόν κόλον ακολουθεί με ποσοστό 40% και εκκολπώματα εμφανίζονται σε όλο το παχύ εντερο (πανεκκολπωμάτωση) σε ποσοστό 5%-10%.
Η σύγχρονη ταξινόμηση της εκκολπωματικής νόσου -ΕΚΚΟΛΠΩΜΑΤΑ ΕΝΤΕΡΟΥ- είναι η εξής:
Α) ασυμπτωματική εκκολπωματική νόσος, που είναι και η συχνότερη, στην οποία τα εκκοπλώματα ανευρίσκονται τυχαία κατά τη διάρκεια ενδοσκοπικού ελέγχου, βαριούχου υποκλυσμού ή αξονικής τομογραφίας για άλλα συμπτώματα. Β) συμπτωματική φλεγμονώδης νόσος η οποία διακρίνεται επιμέρους σε ανεπίπλεκτη εκκολπωματίτιδα, όταν υπάρχει απλή φλεγμονή και επιπλεγμένη μορφή όταν εμφανίζεται απόστημα, στένωση ή συρίγγια. Γ) συμπτωματική μη φλεγμονώδης νόσος όπου κυρίαρχα συμπτώματα είναι ο πόνος, χωρίς άλλα στοιχεία φλεγμονής ή η αιμορραγία.Η εκκολπωματίτιδα, που οφείλεται σε μικροδιάτρηση του εκκολπώματος και τοπική φλεγμονή, εμφανίζεται με πόνο στο αριστερό κάτω τεταρτημόριο της κοιλιάς σε ποσοστό 70% και πυρετό. Αντιμετωπίζεται συντηρητικά με αντιβιοτική αγωγή και δίαιτα. Περίπου 50% των μαζικών αιμορραγιών του κατώτερου πεπτικού οφείλονται σε εκκολπώματα και το 70% των περιπτώσεων αυτοπεριορίζονται, οπότε συνήθως δεν υπάρχει ανάγκη χειρουργικής παρέμβασης. Τα αποστήματα αντιμετωπίζονται αρχικά με παρακέντηση και ακολουθεί εκλεκτική επέμβαση. Επιπλοκές όπως διάτρηση και περιτονίτιδα, στένωση και ακολούθως απόφραξη του εντέρου, δημιουργεία συριγγίων με παρακείμενα όργανα, αποτελούν απόλυτες ενδείξεις χειρουργική επέμβασης.
Αντικείμενο διχογνωμίας αποτελεί ο αριθμός των επαναλαμβανόμενων επεισοδίων οξείας εκκολπωματίτιδας που πρέπει να οδηγήσουν τον ασθενή στο χειρουργείο. Σήμερα, ένας ασθενής με 4 ή περισσότερα επεισόδια εκκολπωματίτιδας ή μετά το πρώτο επεισόδιο αν είναι ανοσοκατεσταλμένος ή αν η νόσος επηρεάζει σοβαρά την ποιότητα ζωής, ανεξαρτήτως αριθμού επεισοδίων, μπορεί να υποβληθεί σε προγραμματισμένη επέμβαση κολεκτομής, ανοικτά ή λαπαροσκοπικά.
